تفاوت مودم ADSL با VDSL چیست؟

امروزه اینترنت به بخش جدایی ناپذیر زندگی ما تبدیل شده است. از یک نوجوان ده ساله که به دنبال دسترسی به منابع آموزشی آنلاین است گرفته، تا یک فرد 60 ساله که برای امور روزمره و ارتباط با عزیزان خود نیازمند سرعت و پایداری اینترنت است، همگی به نحوی از تکنولوژی های ارتباطی بهره می برند. در میان روش های مختلف دسترسی به اینترنت، دو نام آشنا به گوش بسیاری از کاربران خط تلفن ثابت می رسد: ADSL و VDSL.

تفاوت این دو فناوری شاید در نگاه اول پیچیده به نظر برسد؛ اما در حقیقت با کمی مطالعه می توان دریافت که هر کدام برای چه نوع کاربری و شرایطی مناسب تر هستند. در این مقاله، قصد داریم ضمن بررسی دقیق تفاوت مودم ADSL با VDSL و مرور نکات مهم مرتبط با هر یک، شما را در انتخاب سرویس اینترنتی مناسب یاری کنیم. برای این منظور، از جدیدترین مراجع انگلیسی زبان مثل TechRadar، CNET و اسناد سازمان بین المللی مخابرات (ITU) استفاده کرده ایم تا اطلاعاتی کاملاً به روز، جامع و کاربردی ارائه دهیم.

مودم ADSL (ای دی اس ال) چیست؟

در بررسی تفاوت مودم ADSL با VDSL ابتدا اجازه دهید که مودم ADSL را معرفی کنیم. فناوری ADSL یا Asymmetric Digital Subscriber Line در اواخر دهه ۹۰ میلادی بر بستر خطوط تلفن مسی متولد شد تا جایگزینی برای دسترسی بسیار کُند اینترنت Dial-up باشد. نام «نامتقارن» یا Asymmetric نشان می دهد که سرعت دریافت داده (دانلود) و ارسال داده (آپلود) در این نوع اتصال برابر نیست؛ معمولاً سرعت دانلود به مراتب بیشتر از سرعت آپلود است. همین ویژگی نامتقارن، ADSL را برای وب گردی و دانلود مناسب ساخته اما در عین حال، آپلود را محدود نگه داشته است.

امروزه بسیاری از کاربران خانگی در ایران و جهان، از ADSL به عنوان راهکاری مقرون به صرفه، ساده و نسبتاً قابل دسترس برای استفاده روزمره اینترنت بهره می برند. در ادامه، زیرمجموعه های مختلف این سرویس را بررسی می کنیم.

کاربرد های ADSL

مصرف عمومی خانگی: بسیاری از کاربران خانواده برای مشاهده ویدیوهای کوتاه، چک کردن شبکه های اجتماعی یا ارسال ایمیل از سرویس ADSL استفاده می کنند. در حالی که سرعت آن محدود است، ولی برای نیازهای روزمره و معمول، هنوز هم پاسخگوست.

1. کسب وکارهای کوچک: برخی از کسب وکارهای خانگی یا دفاتر کوچک که نیازی به آپلود حجم بالای اطلاعات ندارند، ADSL را انتخاب می کنند؛ چون هزینه پایین تری نسبت به گزینه های سریع تر دارد.
2. دانشجویان و دانش آموزان: دانلود جزوات درسی، تماشای کلاس های آنلاین با کیفیت معمولی و شرکت در وبینارها از کاربری های متداول ADSL برای دانشجویان است.
3. مکان های روستایی و دورافتاده: در مناطقی که زیرساخت پیشرفته مخابراتی هنوز به طور کامل فراهم نیست، ADSL می تواند پلی باشد میان Dial-up و اینترنت نسل های پیشرفته تر.

در صورتی که بخواهید مودم ADSL خود را عوض کنید یا به دنبال خرید تجهیزات جانبی باشید، می توانید در یک فروشگاه اینترنتی معتبر، انواع مدل های مودم را با مشخصات مختلف پیدا کنید. این فروشگاه ها اغلب اطلاعات فنی جامعی هم در اختیارتان قرار می دهند تا انتخابی دقیق تر داشته باشید.

چگونگی دسترسی به اینترنت ADSL

برای استفاده از ADSL، باید یک خط تلفن ثابت فعال داشته باشید. شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنت (ISP) روی خط شما یک پورت ADSL را در مرکز مخابراتی رزرو و تنظیم می کند. در قدم بعد، شما باید مودم ADSL خود را از بازار تهیه کنید. این دستگاه به پریز خط تلفن وصل می شود و وظیفه تفکیک داده های دیجیتال از سیگنال صوتی تلفن را بر عهده دارد.

اغلب توصیه می شود برای جلوگیری از نویز و افت کیفیت، از یک Splitter استفاده کنید تا فرکانس تماس تلفنی از فرکانس اینترنت جدا شود. هنگام خرید مودم ADSL، دقت کنید مودم از استاندارد ADSL2+ پشتیبانی کند؛ چرا که نسخه 2+ توان بیشتری در انتقال داده داشته و سرعت بالاتری برای دانلود ارائه می دهد. همچنین تعداد پورت های LAN، کیفیت و برد وای فای مودم را بر اساس نیاز خود بسنجید.

سرعت اینترنت ADSL

سرعت ADSL در بهترین حالت می تواند در نسخه ADSL2+ به حداکثر 24 مگابیت بر ثانیه در دانلود برسد؛ هرچند سرعت آپلود اغلب بیش از 1 الی 1.5 مگابیت بر ثانیه نیست. گفتنی است این حداکثر سرعت در شرایط ایده آل رخ می دهد؛ یعنی کیفیت مناسب کابل مسی، فاصله کم از مرکز مخابرات و پایین بودن نویز خط. در عمل، بسیاری از کاربران ADSL سرعتی به مراتب کمتر دریافت می کنند و این موضوع بسته به شهر، محله و حتی ساعت استفاده می تواند متغیر باشد.

در مقایسه با دیگر روش های دسترسی به اینترنت، ADSL هنوز برای نیازهای عادی کافی است؛ اما اگر کارتان به آپلود فایل های حجیم یا استریم ویدئو با کیفیت بالا مربوط می شود، احتمالاً پس از مدتی احساس محدودیت خواهید کرد.

چند نکته مهم در ارتباط با مودم ADSL

1. بررسی مداوم سیم کشی داخلی: کیفیت پایین سیم های مسی در ساختمان یا کوچه، می تواند موجب افت سرعت یا ناپایداری اتصال شود. در صورت تجربه اختلال مداوم، لازم است با تکنسین مخابرات مشورت کنید.
2. به روز رسانی Firmware مودم: نرم افزار داخلی مودم را هر چند وقت یک بار آپدیت کنید تا از آخرین بهینه سازی ها و بهبودهای امنیتی بهره مند شوید.
3. استفاده از رمز عبور قوی: وای فای مودم ADSL خود را حتماً با رمز عبور مناسب (ترجیحاً WPA2 یا WPA3) محافظت کنید. سوءاستفاده از شبکه خانگی شما می تواند هم سرعت اینترنت را کاهش دهد و هم ریسک امنیتی ایجاد کند.
4. نصب صحیح Splitter: تفکیک سیگنال تلفن و اینترنت به کاهش نویز و بهبود کیفیت کمک می کند. Splitter را حتماً طبق دستورالعمل ISP یا سازنده مودم نصب نمایید.

مودم VDSL چیست؟

در مقایسه مودم ADSL و VDSL نوبت به بررسی مودم های VDSL می رسد. VDSL مخفف Very-high-bit-rate Digital Subscriber Line است و می توان آن را نسخه تکامل یافته ADSL دانست؛ چرا که همچنان بر بستر همان خطوط تلفن مسی کار می کند، اما برای انتقال داده ها از فرکانس های بالاتر و روش های پیچیده تری بهره می برد. این امر باعث می شود سرعت دانلود و آپلود به شکل چشمگیری نسبت به ADSL افزایش یابد.

در بسیاری از کشورها، VDSL برای کاهش فاصله میان اینترنت مبتنی بر خط تلفن سنتی و اینترنت فیبر نوری به کار گرفته می شود. هزینه راه اندازی فیبر نوری (FTTH) تا درب منازل بسیار بالاست و به زمان قابل توجهی نیاز دارد. از سوی دیگر، VDSL می تواند با ایجاد تغییراتی کمتر در زیرساخت مسی موجود، سرعت کاربران را تا چندین برابر ADSL افزایش دهد.

چگونگی دسترسی به اینترنت VDSL

برای آنکه بتوانید از VDSL استفاده کنید، ابتدا باید بررسی کنید آیا منطقه شما تحت پوشش این سرویس هست یا خیر. شرکت های مخابراتی و برخی اپراتورهای خصوصی، به تدریج در حال راه اندازی تجهیزات پیشرفته در مراکز مخابراتی هستند که پورت VDSL را فعال می کند. با فعال شدن این پورت، بسته به مسافت شما از کافوی مخابراتی یا مرکز، می توانید سرعت بالاتری را تجربه کنید.

در کنار ADSL یا VDSL، گاهی افراد به سراغ گزینه های جایگزین و کم تر مرسوم مانند اینترنت ماهواره ای می روند. البته دریافت اینترنت رایگان ماهواره ای هنوز در ایران با موانع زیرساختی و قانونی متعددی مواجه است و نمی تواند در حال حاضر به صورت فراگیر در دسترس باشد. اما در برخی کشورها، اینترنت ماهواره ای برای مناطق دورافتاده یا شرایطی که کابل کشی مخابراتی ممکن نیست، راهگشا بوده است.

سرعت اینترنت VDSL

با توجه به استاندارد VDSL2، در بهترین شرایط می توان سرعت دانلود را تا حدود ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه افزایش داد و حتی گاهی این رقم به چند صد مگابایت هم می رسد. از میان عوامل مختلف در رسیدن به چنین سرعتی، فاصله فیزیکی کاربر تا مرکز مخابرات یا کافوی بین راهی بیشترین تاثیر را دارد؛ چرا که هرچه این فاصله کمتر باشد، سیگنال های فرکانس بالا کمتر تضعیف شده و کاربر به حداکثر سرعت اسمی نزدیک تر خواهد شد. با توجه به تفاوت مودم ADSL با VDSL نیز روشن است که وابستگی سرعت به فاصله در VDSL چشمگیرتر است و این فناوری می تواند در مسافت های کوتاه تر، سرعت دانلود بسیار بالاتری نسبت به ADSL ارائه دهد.

سرعت آپلود در VDSL هم در مقایسه با ADSL کاملاً بهبود یافته است. گیمرها و تولیدکنندگان محتوا که نیاز به آپلود سریع دارند، قطعاً عملکرد بهتری را در VDSL تجربه خواهند کرد. البته اگر به هر دلیل امکان استفاده از خطوط ثابت را ندارید، آشنایی با اینترنت موبایل و دستگاه های سیم کارتی می تواند راهگشا باشد. برای مثال، آگاهی از بهترین مودم های همراه جیبی به شما کمک می کند در سفر یا محل کار سیار، بدون نیاز به زیرساخت ADSL/VDSL، اینترنت مناسبی در اختیار داشته باشید.

چند نکته مهم در ارتباط با مودم VDSL

1. بررسی محدودیت پوشش: پیشنهاد می شود پیش از هرگونه تغییر یا ارتقای سرویس اینترنت، ابتدا با شرکت مخابرات یا ارائه دهنده خدمات (ISP) تماس بگیرید تا اطمینان حاصل کنید منطقه شما تحت پوشش تجهیزات VDSL قرار دارد؛ چراکه با توجه به تفاوت مودم ADSL با VDSL، اگر منطقه پشتیبانی لازم را نداشته باشد، امکان دستیابی به سرعت های بالاتر فراهم نخواهد بود.
2. به روزرسانی کابل های داخلی: سیم کشی قدیمی در منزل یا مجتمع های مسکونی ممکن است مانع رسیدن به سرعت های بالای VDSL شود. در صورت امکان، از کابل های باکیفیت و جدید تر استفاده کنید.
3. هزینه بالاتر: تعرفه اشتراک VDSL معمولاً بالاتر از ADSL است، اما با توجه به سرعت و پهنای باند بالاتر، می تواند برای کاربرانی که مصرف سنگین تری دارند، کاملاً مقرون به صرفه باشد.
4. مودم مناسب: برای استفاده از VDSL باید مودم داشته باشید که از استاندارد VDSL2 پشتیبانی کند. برخی مودم های دو منظوره (ADSL/VDSL) در بازار موجودند که انعطاف بیشتری به شما می دهند.

بررسی تفاوت های مودم VDSL و ADSL

در بخش های قبل، هر فناوری را به طور جداگانه مورد بررسی قرار دادیم. حال زمان آن است که تفاوت مودم ADSL با VDSL را به شکلی شفاف تر کنار هم بگذاریم. اطلاع از این تفاوت ها می تواند تصمیم گیری شما را برای انتخاب نوع سرویس و مودم آسان تر کند.

بررسی تفاوت ها

1. سرعت دانلود و آپلود
   • ADSL: در نسخه ADSL2+، حداکثر سرعت دانلود تئوری تا 24 مگابیت بر ثانیه می رسد؛ آپلود هم معمولاً زیر 2 مگابیت بر ثانیه است.
   • VDSL: در استاندارد VDSL2، این رقم می تواند به ده ها مگابیت بر ثانیه در آپلود و 100 مگابیت بر ثانیه (یا حتی بیشتر) در دانلود برسد.
   • نتیجه کلی: اگر استفاده شما سنگین و نیازمند سرعت بالا (مخصوصاً در آپلود) است، احتمالاً VDSL شما را راضی تر خواهد کرد.
2. هزینه و تعرفه
   • ADSL: این سرویس در ایران رقابت زیادی دارد و اغلب بسته هایش مقرون به صرفه اند.
   • VDSL: تعرفه ماهیانه اش کمی بیشتر است، اما با توجه به پهنای باند بالاتر می تواند ارزش هزینه اضافه را داشته باشد.
   • نتیجه کلی: اگر صرفاً به دنبال مصرف معمولی اینترنت هستید و بودجه محدودی دارید، ADSL برایتان کفایت می کند. اگر نیاز ویژه به سرعت بالا دارید یا سرعت آپلود برایتان حیاتی است، بهتر است هزینه بیشتری را بپردازید.
3. محدوده پوشش و زیرساخت
   • ADSL: تقریباً در اکثر شهرها و بسیاری از روستاهای ایران نیز قابل دسترس است.
   • VDSL: هنوز در تمام مناطق کشور پیاده سازی نشده و باید ابتدا در دسترس بودن آن را بررسی کنید.
   • نتیجه کلی: اگر منطقه شما در حال حاضر به VDSL مجهز نیست، یا باید صبر کنید تا زیرساخت لازم فراهم شود یا از فناوری های جایگزین (مانند اینترنت موبایل) کمک بگیرید. اگر در محدوده پوشش VDSL هستید، انتخاب راحت تر خواهد بود.
4. تجهیزات مودم
   • ADSL: یک مودم +ADSL2 به همراه Splitter نیاز دارید که در بازار به وفور یافت می شود.
   • VDSL: مودمی که از استاندارد VDSL2 پشتیبانی کند؛ این مودم ها کمی گران تر بوده اما انواع دو منظوره نیز موجود هستند.
   • نتیجه کلی: اگر احتمال می دهید در آینده نزدیک منطقه شما هم پوشش VDSL بگیرد، از همان ابتدا مودم دو منظوره ADSL/VDSL بخرید تا بعدها مجدداً هزینه نکنید.
5. کاربری عملی
   • ADSL: وب گردی، دانلود نسبی، تماشای آنلاین فیلم با کیفیت HD (نه خیلی بالا) و کارهای اداری سبک.
   • VDSL: گیم، استریم ویدئو با کیفیت 4K، آپلود سریع فایل های حجیم، وبینارهای گروهی و هرگونه مصرف سنگین.
   • نتیجه کلی: با در نظر گرفتن تناسب میان هزینه و نیاز واقعی، انتخاب کنید. سرعت بالاتر همیشه مزیت است، اما اگر عملاً از این سرعت استفاده نکنید، هزینه بیشتری پرداخت کرده اید بدون آنکه بهره لازم را ببرید.

همچنین اگر قصد دارید اینترنت خانگی یا محل کار خود را با سرویس های سیار تلفن همراه مقایسه کنید، می توانید به مقایسه مودم های ایرانسل و همراه اول بپردازید. برخی از کاربران، با توجه به پوشش 4G یا 5G در منطقه خود و نیاز به جابه جایی مداوم، ترجیح می دهند از مودم های سیم کارتی بهره ببرند.

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم تا با مقایسه مودم ADSL و VDSL شما را در انتخاب سرویس درست یاری دهیم. ADSL سال هاست که در ایران ارائه می شود و از نظر گستردگی دسترسی، تقریباً همه جا حاضر است. در برابر آن، VDSL تازه نفس تر و بسیار سریع تر است، اما هنوز به صورت کامل فراگیر نشده و هزینه بالاتری نسبت به ADSL دارد. اگر حد واسطی بین اینترنت کاملاً قدیمی (Dial-up) و فیبر نوری می خواهید و در محدوده ای زندگی می کنید که امکان نصب VDSL فراهم است، می توانید با پرداخت اندکی هزینه اضافه، سرعت چشمگیری را تجربه کنید. اما اگر استفاده شما در حد مرور صفحات وب، تماس تصویری ساده و دانلودهای کوچک است، احتمالاً ADSL برایتان کفایت می کند.

سوالات متداول