هوش مصنوعی چیست؟ | کاربرد ها و تاریخچه هوش مصنوعی

امروزه کمتر کسی است که عبارت «هوش مصنوعی» Artificial intelligence به گوشش نخورده باشد. عبارتی که به دلیل گستردگی فراوانش، هر کس تعریف متفاوتی از آن را می تواند داشته باشد. در دنیای پیشرفته فعلی، هوش مصنوعی بیشتر از هر فناوری دیگری در حال ارتقاء بوده و به هر شاخه ای نفوذ پیدا کرده است. به طور قطع می توان گفت پس از آمدن اینترنت، هوش مصنوعی دومین پدیده ای بود که شکل دنیا را برای همیشه تغییر داد. اما هوش مصنوعی دقیقا چیست؟ چگونه به وجود آمد؟ آیا این پدیده عجیب و جذاب برای زندگی انسان خطرناک است یا می تواند پلی برای پیشرفتش باشد؟ در ادامه به همه این سوالات پاسخ خواهیم داد.

هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی یا AI نوعی تکنولوژی است که از توانایی های یک کامپیوتر دیجیتال یا یک ربات کنترل شده برای انجام وظایف مختلف استفاده می کند. AI از فرایندهای فکری انسانی مانند توانایی استدلال، کشف معنا، تعمیم یا یادگیری از تجربیات گذشته برخوردار بوده و می تواند با دریافت اطلاعات بیشتر و تجربه بیشتر خود را توسعه دهد.

اهداف و تاریخچه هوش مصنوعی یا AI

اوایل قرن بیستم، داستان های علمی تخیلی جهان ما را با اولین مفهوم هوش مصنوعی یعنی «ربات ها» آشنا کرد. مرد بی دل در رمان جادوگر شهر از اولین رباتی بود که دنیای داستان ها راه پیدا کرد و سپس روبات انسان نمایی که در مترو پلیس خود را شبیه به ماریا کرد، این پدیده را در ذهن ما آشنا تر ساخت. در دهه 50 میلادی دانشمندان، ریاضی دانان و فیلسوف ها کم و بیش مفهوم هوش مصنوعی را در ذهنشان مرور می کردند. یکی از این افراد آلن تورینگ بود که گفت اگر انسان ها از اطلاعات موجود و همچنین عقل برای حل مشکلات و تصمیم گیری استفاده کنند، پس چرا ماشین ها نمی توانند همین کار را انجام دهند؟ او در همان سال مقاله ای با عنوان ماشین های محاسباتی و هوش منتشر کرد که به بررسی هوش مصنوعی و چگونگی ساخت ماشین های هوشمند می پرداخت.

اولین زبان برنامه نویسی هوش مصنوعی

همان طور که گفتیم، اولین تلاش برای ایجاد ماشین های هوشمند به اواسط قرن بیستم برمی گردد. زیرا این مفهوم به خوبی در ذهن دانشمندان شکل گرفته بود و آن ها به دنبال راهی برای ساخت ماشین هایی بودند که از هوش انسان تقلید می کرد. همین امر باعث پدید آمدن اولین زبان برنامه نویسی هوش مصنوعی شد. در اواخر دهه 1950، جان مک کارتی، دانشمند کامپیوتر و همکارانش اولین زبان برنامه نویسی هوش مصنوعی را با عنوان Lips به دنیا معرفی کردند. هدف از تولید این زبان آسان کردن فرایند تحقیقات در زمینه هوش مصنوعی بود. این برنامه زبان ساده ای داشت و به همین دلیل از انعطاف پذیری خوبی برخوردار بود. پروژه Lips به یک زبان مادر برای انجام پروژه های تحقیقاتی هوش مصنوعی تبدیل شد و آن را به یک ابزار قدرتمند برای ساخت سیستم های هوشمند تبدیل کرد.

اپل ویژن پرو، پلی به سمت آینده!

اهداف هوش مصنوعی

هدف از توسعه هوش مصنوعی (AI) این است که این هوش بتواند به صورت مستقل وظایف پیچیده و فرایندهای تصمیم گیری را انجام دهد. به طور کلی می توان این هدف را در چند بخش ترسیم کرد:

• حل مسئله و نصمیم گیری: توانایی تجزیه و تحلیل داده های بزرگ، شناسایی الگوها و تصمیم گیری مبتنی بر داده ها بخشی از اهداف هوش مصنوعی است.
• پردازش زبان طبیعی (NLP): NLP زبانی است که هوش مصنوعی می تواند از طریق آن با انسان ها ارتباط برقرار کند و به همین دلیل یک جنبه حیاتی در توسعه هوش مصنوعی است. دستیارهای مجازی مثل سیری و الکسا از همین طریق می توانند پرسش های کاربران را درک کنند و به آن ها پاسخی مناسب دهند.
• یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق (Machine Learning and Deep Learning): هوش مصنوعی می تواند از طریق یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق بدون نیاز به برنامه نویسی یاد بگیرد که در زمینه هایی مانند تشخیص گفتار می توان از آن بهره مند شد.
• خود اصلاحی: این جنبه از برنامه نویسی هوش مصنوعی آن را قادر می سازد که مداوم الگوریتم ها را بررسی کرده و دقیق ترین نتایج ممکن را ارائه دهد.
• خلاقیت. این جنبه از هوش مصنوعی با استفاده از شبکه های عصبی، سیستم های مبتنی بر قوانین، روش های آماری و سایر تکنیک های هوش مصنوعی، تصاویر جدید، متن جدید، موسیقی جدید و ایده های جدید را خلق می کند.

شاخه های هوش مصنوعی

شاخه های Artificial intelligence (AI) به 6 دسته مختلف تقسیم می شوند:

سیستم خبره (Experts Systems)

سیستم خبره نوعی نرم افزار مبتنی بر هوش مصنوعی است که با یادگیری دانش انسانی، فرایند تصمیم گیری را از انسان تقلید می کند. از این سیستم می توان در بخش های مختلفی از جمله شناسایی عفونت های ویروسی، مسائل مالی و تولید ربات های جراح استفاده کرد.

رباتیک (Robotics)

این شاخه همان طور که از نامش پیداست، به توسعه و طراحی ربات ها می پردازد و ترکیبی از هوش مصنوعی، الکترونیک، مکانیک و کنترل است. با توسعه این بخش، انسان نیازی به انجام کارهای خسته کننده و تکراری نخواهد داشت.

یادگیری ماشین (Machine Learning)

با یادگیری ماشین سیستم ها می توانند به طور خودکار فرایند یادگیری را انجام دهند و بدون نیاز به برنامه نویسی الگوریتم های مورد نیاز انسان را توسعه دهند.

شبکه عصبی (Neural Network)

در توسعه در بخش شبکه عصبی، هوش مصنوعی می تواند با استفاده از نورهای مصنوعی مغزی، مشکلات پیجیده را حل کند. به شبکه عصبی یادگیری عمیق نیز گفته می شود.

منطق فازی (Fuzzy Logic)

منطق دیجیتالی یک منطق صفر رو یکی است که فقط می تواند درست یا غلط را نمایش دهد. از در منطق فاری هوش مصنوعی، در صورتی که با عدم اطمینان مواجه شوید، این هوش به شما کمک می کند تا در استدلال خود انعطاف پذیر باشید و صرفا یک جواب مشخص نداشته باشید.

پردازش طبیعی زبان

در این بخش، هوش مصنوعی با تجزیبه و تحلیل الگوها تلاش می کند با انسان به یک زبان قابل فهم ارتباط برقرار کند.

بررسی محصولات جدید اپل در سال 2023

کاربرد های هوش مصنوعی یا AI

هوش مصنوعی (AI) در صنعت های مختلفی راه پیدا کرده و به طور گسترده در هر بخش از آن ها استفاده می شود.

• در نجوم: برای حل مسائل پیچیده جهان، درک جهان مانند چگونی ایجاد آن و مبداء خلقت
• در مراقب های بهداشتی: برای تشخیص بیماری و فرایند انتشار بیماری و ارائه راهکارهای مناسب برای درمان
• در صنعت بازی: توانایی انجام بازی های استراتژیک مانند شطرنج
• در امور مالی: تولید و پیاده سازی خودکار، چت بات، هوش تظبیقی، تجارت الگوریتم و یادگیری ماشین در فرایندهای مالی
• در امنیت داده ها: افزایش امنیت داده ها و مقاومت در برابر حملات سایبری،
• در رسانه های اجتماعی: مدیریت و حجم عظیم داده ها در شبکه های اجتماعی فیس بوک، توییتر، اسنپ چت و…
• در سفر و حمل و نقل: برنامه ریزی برای سفر و پیشنهاد بهترین هتل، پرواز و مسیر
• در صنعت خودرو: ارائه دستیار مجازی به کاربر مانند تسلا بات؛ سفر ایمن تر و بی خطر

معرفی نمونه های هوش مصنوعی (مثل chat gpt)

بسیاری از برنامه هایی که به صورت روزانه از آن ها استفاده می کنیم مبتنی بر AI هستند و بر زندگی ما تأثیر زیادی می گذارند.

چت بات ها:

حتما شما هم نام Chat GPT به گوشتان خورده است؛ این برنامه نوعی چت بات بوده که مثل یک اپراتور انسانی به سوالات مختلف شما جواب می دهد. چت جی پی تی و سایر چت بات های معروف از پردازش زبان طبیعی استفاده می کنند و می توانند در کمترین زمان ممکن به پیچیده ترین سوال ها نیز پاسخ دهند.

برنامه های تصحیح خودکار:

Autocorrection یا تصحیح خودکار یکی از رایج ترین برنامه هایی است که هنگام تایپ کردن در گوشی موبایل با آن سر و کار دارید. این نوع هوش مصنوعی با استفاده از پردازش زبان طبیعی و یادگیری عمیق می تواند متون را درک کرده و بر اساس قوانین نوشتاری آن ها را اصلاح کند.

تشخیص چهره

مربعی که هنگام عکس برداری با گوشی موبایل روی چهره ها یا سوژه ها شکل می گیرد، نوعی هوش مصنوعی است که توانایی تشخیص این چهره ها را بر عهده دارد. از این قابلیت استثنایی برای سرویس های نظارت و امنیت در سازمان های دولتی استفاده می شود و نقش بسزایی در این زمینه دارد.

قابلیت های حلقه هوشمند

بسیاری از ابزارها مانند عینک گوگل، عینک واقعیت مجازی و… مبتنی بر هوش مصنوعی هستند. حلقه هوشمند نیز یکی از همین ابزارها بوده که طراحی بسیار ساده و مینیمالی دارد. این حلقه شبیه به یک حلقه عادی است که از طریق بلوتوث به گوشی موبایل متصل می شود. شما می توانید برای بسیاری از کارها مانند پرداخت، پایش سلامتی، مدیریت تماس، پیگیری فعالیت های ورزشی و… از این حلقه هوشمند استفاده کنید.

مزایا و معایب هوش مصنوعی

هر تکنولوژی می تواند جنبه های منفی و جنبه های مثبت داشته باشد و هوش مصنوعی (AI) نیز از این قاعده مستثنی نیست.

مزایا:

کاهش خطای انسانی: این تکنولوژی به شکل چشم گیری خطاهای انسانی را کاهش داشته و دقت انسان در محاسبات و تحلیل را افزایش می دهد.

به صفر رساندن میزان ریسک: هوش مصنوعی می تواند در قالب یک ربات انسان نما اقدامات خطرناک مانند خنثی کردن بمب، رفتن به فضا، کاوش در عمیق ترین بخش های اقیانوس و… را انجام دهد. در نتیجه نیازی نیست، نیروهای انسانی جان خود را به خطر بیاندازند.

صرفه جویی در نیروی کار و افزایش بهره وری: با این تکنولوژي کارهایی مانند اتوماسیون انبار را می توان به سرعت انجام داد که در نهایت منجر به صرفه جویی در نیروی کار و افزایش بهره وری می شود.

معایب:

هزینه بالا: ساخت هوشی که بتواند انسان را شبیه سازی کند، نیاز به منابع زیاد و پرداخت هزینه بالا دارد. همچنین باید در هر زمینه به صورت مداوم به روزرسانی شود و آپدیت های جدید دریافت کرد که همین مسئله نیز هزینه بر خواهد بود. بسیاری از وب سایت ها و چت بات ها نیز به صورت رایگان در دسترس مردم نیستند و برای استفاده کامل از آن ها باید هزینه آن را پرداخت کرد.

بدون خلاقیت: در حال حاضر AI نمی تواند خلاقانه و بدون چهارچوب فکر کند و همین مسئله باعث محدودیت آن در برخی زمینه ها می شود.

بیکاری: این تکنولوژی مشاغل بسیاری از انسان ها را تحت الشعاع قرار داده و به مرور جایگزین آن ها شده است. در نتیجه باید برای گسترش آن یک چهارچوب و حد و مرزی تعیین شود تا آینده شغلی انسان ها در سطح گسترده به خطر نیافتند.

بررسی ‌گوشی های موبایل آینده

انواع هوش مصنوعی

هوش مصنوعی را می توان به دسته های مختلفی تقسیم کرد که در ادامه به سه نمونه از مهم ترین آن ها اشاره کرده ایم.

هوش مصنوعی محدود

هوش مصنوعی محدود یا ANI یک نسخه هدف محور از این هوش بوده که هدف آن انجام بهتر یک کار مشخص و تعیین شده مثل به روز رسانی آب و هوا، تولید گزارش های علم داده با تجزیه و تحلیل داده های خام یا انجام بازی هایی مثل پوکر و شطرنج است.

هوش مصنوعی عام

هوش مصنوعی عام یا AGI نوعی از هوش مصنوعی است که مانند انسان ها، مسائل متنوع و عمومی را حل می کند و با یادگیری مستمر و تطابق آن با موقعیت های جدید خود را توسعه می دهد.

سوپر هوش مصنوعی

نوعی هوش فوق هوشمند بوده که عملکردهای شناختی و مهارت های تفکری آن بسیار پیچیده تر از انسان هاست. در نتیجه می توان از آن برای درک کامل جهان و حل مسائل بسیار پیچیده استفاده کرد.

خطرات هوش مصنوعی برای مشاغل

همیشه در طول زمان با آمدن یک تکنولوژی در یک حوزه، نیروهای کار را در همان حوزه کاهش داده است. چرا که بسیاری از ماشین ها و تکنولوژی های پیشرفته جایگزین یک مهارت ذهنی یا فیزیکی شده اند. AI نیز بیشتر از هر تکنولوژی دیگری مشاغل انسانی را به خطر انداخته؛ زیرا در همه حوزه ها نفوذ کرده و بسیاری از مهارت ها و تخصص ها را در معرض خطر قرار داده است. مشاغلی مانند نمایندگان خدمات مشتری، مسؤلین پذیرش، حساب داران، صنعت تاکسی و بسیاری از مشاغل دیگر با جایگزین شدن هوش مصنوعی در دنیای آنلاین و انجام این خدمات به مرور کاهش پیدا کردند. با این حال باید یک چهارچوب و خط و مرزی برای این تکنولوژی در نظر گرفته شود. زیرا هدف اصلی و اولیه هوش مصنوعی کمک به انسان و آسان تر کردن فرایند زندگی بوده و شرکت ها و سازمان ها و هر مشاغلی باید با استفاده از این تکنولوژی مشاغل خود را ارتقاء دهند.

انواع الگوریتم های هوش مصنوعی

در ادامه با انواع الگوریتم های هوش مصنوعی آشنا می شویم:

الگوریتم های یادگیری نظارت شده:

یادگیری نظارت شده، همان طور که از نامش پیداست به حضور یک سرپرست به عنوان معلم اشاره دارد. یعنی مجموعه ای از داده های برچسب گذاری شده را مانند یک معلم به هوش مصنوعی یاد می دهیم. به عنوان مثال، مجموعه داده های برچسب گذاری شده از تصاویر فیل، شتر و گاو، هر تصویر را با «فیل»، «شتر» یا «گاو» برچسب گذاری می کند.

الگوریتم های نظارت نشده

در الگوریتم های نظارت نشده، دیگر برچسبی برای آموزش تعرریف نشده و هدف از این کار تشخیص و کشف الگوها ، روابط یا ساختارهاست.

الگوریتم نیمه نظارتی

الگوریتم یادگیری نظارتی یک رویکرد ترکیبی بوده که از داده های برچسب دار و بدون برچسب به صورت همزمان استفاده می کند. استفاده از این روش باعث افزاش و درک عملکرد هر مدل را برای AI فراهم می سازد.

الگوریتم یادگیری تقویتی

این نوع الگرویتم از نحوه یادگیری انسان ها از طریق آزمون و خطا الهام گرفته شده و در آن یک عامل با تعامل با یک محیط، می آموزد که چگونه برای به حداکثر رساندن پاداش های تجمعی، تصمیمات بهینه بگیرد.

بازار کار هوش مصنوعی

امروزه هوش مصنوعی تأثیر عمیقی بر روی فعالیت های اقتصادی جهانی گذاشته است. تا سال 2030، میانگین شبیه سازی نشان می دهد که حدود 70 درصد از شرکت ها انقلاب هوش مصنوعی را پذیرفته اند و حداقل یک نوع فناوری هوش مصنوعی را به کار خواهند گرفت. همان طور که در بخش کاربردهای هوش مصنوعی مطرح کردیم، هوش مصنوعی در صنعت های مختلفی راه پیدا کرده و به طبع آن بازار کار گسترده ای را برای توسعه دهندگان آن فراهم ساخته است.

معرفی اولین ماشین شیائومی، سدان برقی SU7

بهترین شرکت های هوش مصنوعی دنیا

در حال حاضر بزرگ ترین شرکت های هوش مصنوعی در دنیا شامل آمازون، اپل، بانجو، فیسبوک، گوگل، مایکروسافت، IMB و… می شوند.

کمپانی آمازون: الکسا یکی از شناخته شده ترین دستیارهای هوش مصنوعی در دنیا توسط شرکت آمازون طراحی شده است. آمازون از این تکنولوژی برای توسعه بسیاری از شرکت ها و فرایندهای زیر مجموعه خود استفاده کرد. AWS نیز یکی از خدمات وب آمازون بوده که مبتنی بر هوش مصنوعی است. بسیاری از کمپانی های بزرگ مانند نتفلیکس، زیمنس، ناسا و تیندر از این تکنولوژی استفاده می کنند.

شرکت اپل: هوش مصنوعی بخش مهمی از آینده اپل محسوب می شود و در سال های اخیر، این کمپانی استارت های مختلفی را در ارتباط با هوش مصنوعی خریداری کرده است. Create ML یکی از تولیدات این شرکت بوده که توسعه دهندگان MacOS و iOS از آن برای ایجاد دوره های آموزشی کارآمد و ساده استفاده می کنند.

بهترین زبان برای یادگیری هوش مصنوعی

در حال حاضر بهترین زبان برای یادگیری برنامه نویسی هوش مصنوعی پایتون است. زیرا فرایند یادگیری آسانی داشته و بسیاری از توسعه دهندگان این تکنولوژی از همین زبان استفاده می کنند. برنامه هایی مانند جلولیا، جاوا اسکریپت، سی پلاس پلاس و هاسکل از برنامه های محبوب دیگر هوش مصنوعی به شمار می رود.

هوش مصنوعی سامسونگ چیست؟

هوش مصنوعی سامسونگ یا Galaxy AI یکی از فناوری های پیشرفته برند سامسونگ بوده که تجربه کاربری شما هنگام استفاده از گوشی ها و تبلت های سامسونگ را بهبود می بخشد. هوش مصنوعی سامسونگ مجموعه ای از برنامه های مختلف بوده که هر کدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند. به عنوان مثال AI Live Translate Call یکی از برنامه های آن بوده که هنگام تماس های تلفنی با افراد غیر همزمان به عنوان یک مترجم زنده عمل می کند.